*betreft afschrijvingen, werkelijk betaalde en toegerekende rente
** onder andere doorbelaste of intern verrekende kosten, goederen en diensten, stelposten

Een belangrijk financieel uitgangspunt voor het provinciaal toezicht is een reëel sluitende begroting. Dit houdt in dat bij de begroting aangegeven dient te worden of de begroting in evenwicht is, dat wil zeggen dat de jaarlijks terugkerende lasten zijn gedekt door jaarlijks terugkerende baten. Ook bij de jaarrekening moet hierin inzicht worden gegeven, oftewel de gerealiseerde baten en lasten dienen structureel in evenwicht te zijn. Is dit niet het geval dan roept dit vragen op over het reële gehalte van de begroting en is extra alertheid nodig bij het vaststellen van de nieuwe begroting. In de bijlagen is een overzicht opgenomen van incidentele baten en lasten. Hieronder is een recapitulatie opgenomen.

Op de activiteiten die we structureel uitvoeren zien we in 2016 een nadeel op het saldo van baten en lasten.

Voor een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves wordt verwezen naar de bijlagen. Onderstaand is een recapitulatie opgenomen.

In de financiële hoofdlijn zijn de belangrijkste afwijkingen van de jaarrekening ten opzichte van de begroting toegelicht. De programmaverantwoording bevat per programma de financiële analyse. De analyse van het overzicht van Algemene dekkingsmiddelen is vooraan in dit hoofdstuk opgenomen.

Het totaal van de personeelskosten wordt binnen de gemeente Eindhoven bepaald door de kosten van het eigen personeel en flexibel personeel. De totale personeelskosten over 2016 laten een nadeel zien van € 1,3 miljoen.
Door een storting van € 1,4 miljoen in de reserve voorziening boventalligen en een reservering van de opgebouwde vakantierechten 2016 (IKB) van € 4,1 miljoen komt het resultaat op de personeelskosten uit op een nadeel van € 6,8 miljoen.

De kapitaallasten over de materiële vaste activa binnen de gemeente Eindhoven laten over 2016 het volgende beeld zien.

Gemeente breed wijkt de realisatie van de kapitaallasten slechts met € 1,8 miljoen af van de begroting. De reden dat er afwijkingen aanwezig zijn, komt niet door de tussentijdse wijzigingen bij bulkwijzigingen, turap en najaarsbericht, maar omdat de slotwijziging in het 4e kwartaal achterwege is gelaten. Tussentijds is geconstateerd dat de geraamde investeringen niet conform planning konden worden uitgevoerd (temporisering) onder andere voor  verbouwingen dienstgebouwen, vervangingen automatisering, schoolgebouwen en vervangingen in sportcomplexen. Om die reden is via begrotingswijzigingen aan de raad  gevraagd om de planning hierop aan te passen en desondanks is er een planningsoverschot van € 20,5 miljoen.
Dit heeft geleid tot een begrotingstechnische verlaging van de kapitaallasten ten opzichte van de primitieve begroting met € 2,1 miljoen waarvan € 0,9 miljoen aan afschrijvingen en € 1,2 miljoen aan rente. Het uiteindelijke voordeel van € 1,8 miljoen wordt veroorzaakt door het niet aanpassen van de budgetten voor de achterblijvende investeringen.
De extra afschrijvingen waren € 1,66 miljoen. Voor € 0,74 miljoen hebben deze betrekking op onder andere het saneren van aanwezige boekwaarden ten behoeve van nieuwbouw onderwijs en € 0,92 miljoen heeft betrekking op de trekwand van het Parktheater.

Het overzicht van de aanwending van het bedrag voor onvoorzien is opgenomen onder het overzicht van algemene dekkingsmiddelen.

Binnen de gemeente Eindhoven worden kosten en opbrengsten zowel in de begroting als realisatie, die niet direct toerekenbaar zijn naar de raadsprogramma’s en projecten, per sector verzameld en vervolgens met verdeelsleutels doorbelast naar de raadsprogramma’s en projecten. In de realisatie kunnen deze kosten en opbrengsten afwijken van de begrote bedragen en leiden tot een resultaat op de raadsprogramma’s dan wel projecten. Voor 2016 is het beeld:

Het begrote saldo van de niet direct aan een raadsprogramma toerekenbare kosten en opbrengsten bedraagt in 2016 € 145,0 miljoen; de realisatie bedraagt per saldo € 151,0 miljoen. Hierdoor ontstaat op de raadsprogramma’s een resultaat, omdat in de realisatie ten opzichte van de begroting een afwijkend bedrag wordt doorbelast. In 2016 bedraagt het nadelige resultaat op de niet direct toerekenbare kosten en opbrengsten € 6,0 miljoen.

De raad heeft per raadsprogramma middels het vaststellen van de begroting en de begrotingswijzigingen de baten en lasten vastgesteld. We zien op de raadsprogramma's 1,2,3 en 7 overschrijdingen op de lasten.
Raadsprogramma 1 Sociale basis geeft een overschrijding van € 1,1 miljoen. Deze wordt vooral veroorzaakt door de afwaardering van het gebouw aan de Von Flotowlaan ad € 3,0 miljoen.
Op raadsprogramma 2 Sociale ondersteuning bedraagt de overschrijding € 23,0 miljoen. De oorzaken zijn vooral de open einde regelingen met betrekking tot de BUIG, Jeugdzorg en WMO. Daarnaast heeft er een éénmalige afboeking op de post debiteuren plaatsgevonden als gevolg van nieuw debiteurenbeleid, waarbij oude posten zijn afgeboekt.
Op raadsprogramma 3 Economie, Cultuur en Sport is de overschrijding van € 2,2 miljoen vooral te wijten aan een afwaardering van de Tongelreep van € 2,9 miljoen. Op raadsprogramma 7 Overhead en kostentoerekening is de overschrijding het gevolg van het opnemen van een verplichting voor het IKB op grond van de cao-afspraken ad € 4,0 miljoen en € 0,7 miljoen personeel/overhead.
Met uitzondering van de laatste post kunnen de overschrijdingen als rechtmatig worden beschouwd.

Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de WMO een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatie van het CAK (om privacy redenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdrage door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de WMO geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat door de gemeenten geen zekerheden omtrent omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen.