Een gezonde financiële positie van de gemeente is een absolute voorwaarde voor haar slagkracht. Dat vergt niet alleen een sluitende begroting, maar óók voldoende weerstandscapaciteit in relatie tot de risico’s. Het beschikbaar weerstandsvermogen (het eigen kapitaal) is de belangrijkste buffer voor risico’s waarvoor geen specifieke voorzieningen zijn getroffen. Op 31 december 2016 bedraagt de buffer € 77,6 miljoen. De norm voor het weerstandsvermogen is voor 2016 bij het vaststellen van de begroting bepaald op € 88 miljoen (10% van het begrotingstotaal).  Het weerstandsvermogen voldoet eind 2016 dus niet aan de norm. In de begroting 2018 doen we hiervoor dan ook een voorstel. Het totale eigen vermogen (weerstandsvermogen en bestemmingsreserves) daalt in 2016 per saldo met € 54 miljoen, van € 239 miljoen naar €185 miljoen.

Kengetallen
Solvabiliteit (de verhouding tussen het eigen en vreemd vermogen) en de gecorrigeerde netto schuldquote (eigen schulden ten opzichte van de totale baten exclusief reserves) zijn belangrijke onderdelen van de set van voorgeschreven kengetallen. De ontwikkeling van de BBV-kengetallen in 2016 is als volgt:

Voor de BBV-kengetallen voeren we nog geen normen. De theorie kent nog geen optimale solvabiliteit of schuldquote voor gemeenten. In de accountantscommissie is daarom besloten dat we deze kengetallen voorlopig willen houden in dezelfde orde van grootte als het landelijk gemiddelde. De informatie hierover loopt achter. Volgens de website waarstaatjegemeente.nl bedraagt het landelijk gemiddelde voor solvabiliteit eind 2014 32%. Onze solvabiliteit lag toen met 28% in dezelfde orde van grootte. Over het verloop van het landelijk gemiddelde na 2014 zijn nog geen cijfers bekend. Onze solvabiliteit neemt in 2016 af met 5% naar 21%. De daling wordt voor 1,5% veroorzaakt door het negatief rekeningresultaat en voor 3,5% door de inzet van reserves. De dalende trend is een ontwikkeling die we in de gaten moeten houden. Het landelijk gemiddelde voor de schuldquote bedroeg eind 2014 63%. Onze schuldquote lag toen met 61% in dezelfde orde van grootte. Onze schuldquote blijft ten opzichte van eind 2014 nu gelijk. Over het verloop van het landelijk gemiddelde na 2014 zijn nog geen cijfers bekend.

Risicobeheersing
Gemeenten zijn complexe organisaties vanwege de grote diversiteit aan beleidsterreinen: vastgoed,
decentralisaties in het sociale domein, grondexploitaties in het ruimtelijk domein, sport, veiligheid. Op al deze gebieden loopt een gemeente verschillende soorten risico’s: financieel, juridisch, veiligheid, bestuurlijk, imago, maatschappelijk, integriteit. In 2016 zijn binnen alle domeinen risicogesprekken gevoerd binnen de sectoroverleggen en in het ruimtelijk domein ook op programmaniveau. De resultaten van deze gesprekken zijn vastgelegd in de risicokaarten op sector- en programmaniveau. Binnen het sociaal domein is hiermee een eerste start gemaakt die een vervolg krijgt in 2017.

In deze paragraaf nemen we onderstaand betekenisvolle informatie op over significante ontwikkelingen die van buitenaf op onze organisatie afkomen, waarvoor geen voorziening is getroffen en waaraan we zelf niet of nauwelijks sturing kunnen geven. Het daadwerkelijk optreden er van kan leiden tot beslag op ons weerstandsvermogen. De kans dat een risico optreedt duiden we aan met onbekend, mogelijk of waarschijnlijk. De risico’s worden nader toegelicht in bijlage 6. Samengevat geven ze dit beeld: