Onderhoud kapitaalgoederen
Algemeen
De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het beheer van de openbare ruimte. Deze openbare ruimte bestaat uiteen aantal kapitaalgoederen:
- wegen, openbare verlichting en kunstwerken (collegeproduct 4.1);
- groen (collegeproduct 4.2);
- water inclusief Riolering (collegeproduct 4.3).
Het onderhoud van kapitaalgoederen waarborgt de continuïteit van de voorzieningen. Het onderhoud is onderverdeeld in:
- cyclisch jaarlijks onderhoud: dagelijks of cosmetisch onderhoud, zoals papier prikken, onkruidbestrijding, straatvegen en snoeien;
- curatief onderhoud; naar aanleiding van meldingen. De drie O’s: onvoorzien, onvermijdbaar, onuitstelbaar, zijn hiervan toepassing. Noodzakelijk voor permanente gebruikskwaliteit Openbare Ruimte;
- groot onderhoud zoals renovatie beplantingen en bomen, opnieuw bestraten en asfaltrenovaties.
In 2006 is de Visie Openbare Ruimte vastgesteld. Hierin is de ambitie opgenomen om de basis kwaliteit in de openbare ruimte op het gebied van onderhoud voor alle wijken te behalen. Samen met het handboek Openbare Ruimte (2013), het Basisboek Openbare Ruimte (2013) en de Kwaliteitscatalogus Onderhoud Openbare Ruimte zorgt dit voor een bestuurlijk vastgesteld ambitieniveau voor het onderhoud van de stad. Daarnaast is in 2014 het nieuwe gemeentelijk rioleringsplan door de Raad vastgesteld.
Onderhoud kapitaalgoederen
Onderhoud openbare ruimte
Openbare ruimte (met uitzondering van water en groen)
Onderhoud Wegen (verharding/inrichtingselementen)
Kerncijfers en overige gegevens
Elementenverharding | 9.004.605 m2 |
Asfaltverharding | 4.243.174 m2 |
Halfverharding | 325.055 m2 |
Aantal lichtpunten | 52.691 stuks |
Kosten onderhoud | |
Begrote kosten onderhoud | € 9,8 miljoen |
Werkelijke kosten onderhoud | € 9,8 miljoen |
Werkelijke kosten onderhoud in 2016 ten opzichte van begrote kosten
Voor onderhoud van kapitaalgoederen (groot onderhoud aan wegen, terreinen, verlichting, civieltechnische kunstwerken) is in de begroting 2016 een bedrag van € 9,8 miljoen opgenomen. Dit bedrag is ingezet voor uitvoering van onderhoud aan wegen, civieltechnische kunstwerken en verlichting (uitgevoerd of weggezet in projecten).
Verklaring afwijking werkelijke kosten ten opzichte van begrote kosten
Niet van toepassing.
Nadere toelichting over het uitgevoerde onderhoud in 2016 in relatie tot het geplande onderhoud 2016
Voor de kapitaalgoederen is het cyclisch onderhoud en het technisch meerjaarlijkse onderhoud relevant. In 2016 is onder andere groot onderhoud gepleegd aan de Meerveldhovenseweg, Oirschotsedijk (west) en een gedeelte van de Ring (Piuslaan).Verder is er onderhoud uitgevoerd aan 10 civieltechnische kunstwerken, waaronder de brug over de Eisenhowerlaan en het Dommeltunneltje. Naast de middelen voor het feitelijk onderhoud van de kapitaalgoederen zijn er ook curatieve middelen ten behoeve van de kapitaalgoederen. Deze middelen worden ingezet om de veiligheid van de openbare ruimte te garanderen oftewel om gevaarlijke situaties of afsluiting van wegen te voorkomen (gebaseerd op onvoorzien, onvermijdbaar en onuitstelbaar). Inzet van deze middelen geeft een signaal over hoe het staat met het onderhoud van de stad. Dit is mede afhankelijk van hoe streng en nat de winter is omdat het wegdek dan veel meer te leiden heeft. In 2016 hebben de weersomstandigheden niet geleid tot extra curatief ingrijpen. Er zijn geen overschrijdingen op de curatieve middelen (op het gebied van wegen en verlichting) in 2016.
Onderhoudsachterstanden
In mei 2016 heeft de gemeenteraad een nieuw kwaliteitsniveau voor het onderhoud van wegen vastgesteld: kwaliteitsniveau C, waarbij kwaliteitsniveau D wordt geaccepteerd mits dit niet leidt tot kapitaalvernietiging en onveilige situaties (dit behelst maximaal 9,6% van het totale areaal). In de begroting 2017 zijn de middelen opgenomen, zodat dit kwaliteitsniveau binnen een periode van 4 jaar wordt behaald. Op dit moment bedraagt de achterstand 13,6%.Van de kunstwerken voldoet 92%aan de norm.
Uitvoering projecten maatschappelijk- en economisch nut ter verbetering van kapitaalgoederen
Het onderhoud lift ook mee in projecten die in het kader van andere programma’s worden uitgevoerd. Zo is in 2016 in het kader van HOV de Huizingalaan en de Montgomerylaan voor een groot deel opnieuw ingericht. Groot onderhoud is in 2016 ook gecombineerd andere verkeersprojecten zoals de Hoogstraat en met rioolvervangingen, zoals bij Frederiklaan.
Ontwikkelingen
Naar aanleiding van het dossier onderhoud wegen zijn er de komende jaren voldoende middelen om het wegonderhoud conform het vastgestelde kwaliteitsniveau uit te voeren.
Civieltechnische kunstwerken
We hebben in totaal 288 kunstwerken in beheer (incl. de kunstwerken in eigendom van Rijkswaterstaat en Prorail, waarbij wij een (esthetische) beheerovereenkomst hebben. Elke 3 jaar worden het areaal geïnspecteerd. Jaarlijks wordt regulier en groot onderhoud uitgevoerd aan de bruggen en viaducten. Hier zijn voldoende middelen voor beschikbaar. Bij bruggen en viaducten die ouder zijn dan 20 jaar bestaat het risico dat de constructie niet meer voldoet aan de huidige verkeersintensiteiten. Met visuele inspecties kan niet in beeld worden gebracht of de constructie voldoende is. Door middel van risicoanalyses wordt nader onderzocht of maatregelen noodzakelijk zijn. Uit de huidige risicoanalyses blijkt dat 44 kunstwerken voldoen. Twee viaducten voldoen niet (Zeelsterbrug en Wolvendijk) en moeten voor 2018 vervangen worden. Inmiddels is de zuidelijke zijde van de Zeelsterbrug (Noord Brabantlaan) vervangen en de brugdekken van de Collsebrug (Collseweg), Dommelbrug (Dommelstraat) en Tongelreepbrug Anton Coolenlaan versterkt, waardoor deze weer geschikt zijn voor alle verkeer
In 2016 worden 10 nieuwe kunstwerken geanalyseerd en eventuele vervolgonderzoeken uitgevoerd. Eind 2020 zijn de risico’s van die kunstwerken inzichtelijk en is duidelijk of en zo ja welke maatregelen getroffen moeten worden. Op dit moment lopen we geen acuut risico.
Onderhoud kapitaalgoederen
Water
Water kerncijfers en overige gegevens
Kerncijfers en overige gegevens
Riool | 1.252 km |
Rioolkolken | 81.250 stuks |
Gemalen | 139 stuks |
Oppervlaktewater | 57 km lengte |
Werkelijke kosten onderhoud in 2016 ten opzichte van begrote kosten
Voor onderhoud van kapitaalgoederen (riolering, gemalen, oppervlaktewater) is in de begroting een bedrag van € 4,4 miljoen opgenomen. Dit zijn de kosten voor exploitatieonderhoud inclusief de personele lasten en exclusief de kapitaallasten, afdracht BCF en mutatie voorziening. De werkelijke kosten bedragen € 4,4 miljoen.
Verklaring afwijking werkelijke kosten ten opzichte van begrote kosten
Er is alleen sprake van een aantal relatief kleine afwijkingen.
Nadere toelichting over het uitgevoerde onderhoud in 2016
Het GRP 2015-2018 legt een duidelijk accent op een gestructureerd beheer en onderhoud en bijbehorende exploitatielasten. Zo is er vanaf 2006 een intensivering van het reinigings- en inspectieprogramma, waarbij in 10 jaar het gehele stelsel aan bod komt. In 2015 is deze cyclus van 10 jaar afgerond. Alle overige elementen van onderhoud (zoals kolken, lijnafwatering, overstorten, gemalen, bergingskelders, zinkers) zijn opgenomen in het meerjarig onderhoudsprogramma. Hierin zijn frequentie en wijze van onderhoud vastgelegd. Dit borgt de instandhouding van deze voorzieningen. Het onderhoud kan onderverdeeld worden in:
- Cyclisch jaarlijks onderhoud: kolken reinigen, rioolgemalen reinigen; periodiek reinigen en onderhouden oppervlaktewater.
- Curatief onderhoud: naar aanleiding van klachten. Noodzakelijk voor goed laten functioneren van het rioolsysteem en het oppervlaktewatersysteem.
- Meerjaarlijks onderhoud: reinigen en inspecteren (stam)riolen.
Er is volledig uitvoering gegeven aan de geplande onderhoudswerkzaamheden.
Onderhoudsachterstanden
Er is geen achterstand.
Uitvoering projecten ter verbetering van kapitaalgoederen
Conform het GRP 2015-2018 worden vervangings- en verbeteringsinvesteringen uitgevoerd. In 2016 zijn vervangings- en verbeteringsinvesteringen uitgevoerd. In totaal is netto (vanuit de voorziening riolen, dus exclusief subsidies en bijdragen) een bedrag van ca. € 9,2 miljoen geïnvesteerd. Dit betreft vervangingsprojecten (vervanging riool 5.590 meter) en verbeteringen zoals afkoppelen verhard oppervlak, aanleg waterstructuren en opheffen/voorkomen grondwateroverlast. In samenwerking met de waterpartners in de stad is de grondwateronttrekking Vredeoord en Aalsterweg is stand gehouden teneinde grondwateroverlast te voorkomen.
GRP 2016 exploitatie
Kengetallen/Prestatie-indicatoren met streefwaarden | Begroot 2016 | Werkelijk 2016 |
Exploitatie | € 4,4 miljoen | € 4,4 miljoen |
Inspectie en reiniging riolen | 90 km | 90 km |
Reiniging kolken | 162.500 st | 162.500 st |
Reiniging en inspectie rioolgemalen | 480 st | 480 st |
Ontwikkelingen
Niet van toepassing.
Onderhoud kapitaalgoederen
Groen
Kerncijfers en overige gegevens
Aantal stedelijke straat en parkbomen | 106.000 stuks |
Aantal bomen buitengebied | 14.000 stuks |
Oppervlakte stedelijk groen | 1.220 ha |
Oppervlakte buitengebied | 686 ha |
Kinderboerderij | 1 stuk |
Speelplekken | 534 stuks |
Deze cijfers wijken af ten opzichte van voorgaande jaren doordat met de invoering van een nieuw beheersysteem met ingang van 2016 in de manier van registreren andere keuzes zijn gemaakt. Door actualisatie zijn de hoeveelheden exacter benoemd. Er is een consequentere lijn gekozen in de scheiding tussen stedelijk gebied en buitengebied, hetgeen tot een lichte verschuiving heeft geleid in de aantallen bomen. Geclusterde speelplekken zijn in tegenstelling tot voorgaande jaren consequent als één speelplek benoemd. Ook bijvoorbeeld in het geval van een trapveldje bij speeltoestellen, dat voorheen ieder apart als speelvoorziening geregistreerd was. Hierdoor laat het aantal speelvoorzieningen een daling zien ten opzichte van 2015, terwijl in het veld geen significante wijziging van aantallen plaatsvonden.
Werkelijke kosten onderhoud in 2016 ten opzichte van begrote kosten
Begrote kosten | € 12,3 miljoen |
Werkelijke kosten | € 12,3 miljoen |
Verklaring afwijking werkelijke kosten ten opzichte van begrote kosten
Niet van toepassing
Nadere toelichting over het uitgevoerde onderhoud in 2016 in relatie tot het geplande onderhoud 2016
Er heeft conform planning cyclisch jaarlijks onderhoud plaatsgevonden aan beplantingsvakken, bomen, speelvoorzieningen en de kinderboerderij. Zo zijn onder meer het gras gemaaid, onkruid verwijderd, beplantingen gesnoeid en speelvoorzieningen zijn gecontroleerd en zo nodig op basis daarvan gerepareerd. Er is ongedierte bestreden en de dieren in de kinderboerderij zijn verzorgd.
Er heeft conform planning cyclisch meerjaarlijks onderhoud plaatsgevonden. Onder meer zijn bomen op kwaliteit gecontroleerd en zo nodig gesnoeid, beplantingsvakken en bomen zo nodig ingeboet. Afgeschreven speelvoorzieningen zijn indien nodig in overleg met omwonenden vervangen. De kinderboerderij is in stand gehouden wat betreft gebouw en veestapel.
Er heeft conform planning gecombineerd met investeringen groot onderhoud plaatsgevonden. Zo zijn in overleg met omwonenden speelplaatsen gerenoveerd (al dan niet met riolerings- of verkeersprojecten gecombineerd), straten opnieuw ingericht met bomen, parkrenovaties voorbereid en zover de budgetten dat toelieten uitgevoerd.
Er heeft curatief onderhoud plaatsgevonden. Zo zijn er veelal op basis van meldingen van bewoners schades gerepareerd, na storm zijn enkele bomen verwijderd en is er is ongedierte bestreden.
Onderhoudsachterstanden
Het cyclisch jaarlijks- en meerjarenonderhoud van het groen blijft op peil, waarmee een belangrijk deel van het groene kapitaal in de openbare ruimte zeker is gesteld. Bezuinigingen van voorgaande jaren zijn opgevangen door op plaatsen waar dit mogelijk is te blijven kiezen voor beplantingen of onderhoudsvormen die minder kostbaar zijn in onderhoud en er is meer voor ecologisch maaibeheer gekozen. Een aantal plaatsen in de binnenstad vormen hierop vanwege representativiteit een uitzondering. Hier nemen de onderhoudskosten per m2 toe, het oppervlak waarvoor dit geldt is tot op heden zeer beperkt in vergelijking met de rest van de stad.
Een inhaalslag op grootonderhoudsachterstanden
Is in de periode 2009-2012 in gang gezet en loopt qua uitvoering nog met de laatste projecten door. Dit, dankzij de inzet van incidentele middelen voor investeringsprojecten uit deze periode (waarbij direct ook het achterstallig onderhoud wordt aangepakt). Met ingang van 2014 is het wegvallen van deze middelen ten dele gecompenseerd door jaarlijks in het Meerjarenplan Stedelijk aan groen prioriteit te geven. Hierdoor zullen groot-onderhoudsprojecten en investeringsprojecten die zich de komende jaren aandienen ook voor zover de middelen dat toestaan kunnen worden opgepakt.
Uitvoering projecten maatschappelijk- en economisch nut ter verbetering van kapitaalgoederen
De versterking van het Groene Raamwerk in Eindhoven-NW is in uitvoering. In de binnenstad heeft op kleine schaal uitbreiding van het groen plaatsgevonden. Er heeft op diverse plaatsen in de stad duurzame groeiplaatsverbetering plaatsgevonden van een aantal prominente bomen. Vanuit het integraal onderhoudsprogramma is de groenstructuur van een aantal straten vernieuwd en versterkt.
Ontwikkelingen
Het onderhoud blijft op niveau. Geleidelijk aan zal in overleg met omwonenden meer ecologisch maaibeheer ingevoerd worden. Dit geeft na verloop van jaren steeds bloemrijker gras.
Risico's
De komende jaren zullen naar verwachting voldoende middelen beschikbaar zijn voor het in stand houden van de groene kapitaalgoederen. De krapte ten aanzien van de jaarlijks beschikbare investeringsmiddelen zal op de langere termijn echter toenemen. Een rol hierbij speelt het toenemend intensief ruimtegebruik (ook ondergronds) en de vraag om meer flexibiliteit in de openbare ruimte. De verwachting is dat daarmee kostbare voorzieningen nodig zijn om bomen/groen de kans te geven om op termijn weer (net zo) groot te worden als in de huidige situatie.
Onderhoud kapitaalgoederen
Onderhoud gebouwen/gemeentelijk vastgoed
Recapitulatie bezuinigingen vastgoed 2016 (x € 1.000) | Taakstelling | Gerealiseerd | Kadernota/ | Restant taakstelling | jaarrekening 2016 |
Verkoop panden | 1.500 | 0 | 500* | 1.000 | 1.234 |
Systeeminnovaties | 900 | 330 | 570 | 0 | 0 |
Verzekeringen | 445 | 111 | 0 | 334 | 0 |
Verhogen huurinkomsten (coalitieakkoord) | 400 | 0 | 400 | 0 | 0 |
3.245 | 441 | 1.470 | 1.334 | 1.234 |
De gemeente Eindhoven heeft in relatie tot haar gemeentelijk vastgoed 90 onderhoudsvoorzieningen met een totale waarde van € 22.087.872 per ultimo 2016.
Om flexibel te kunnen inspelen op klanten en maatschappelijke ontwikkelingen/vastgoedtrends, is de totale gemeentelijke vastgoedportefeuille gegroepeerd in vier categorieën
Categorie A: Eigen huisvesting;
Categorie B: Maatschappelijk vastgoed: onder andere sportaccommodaties, kunst en cultuur gebouwen, welzijnsaccommodaties (speeltuinen, kinderdagverblijven, vrijetijdsaccommodaties, etc.), schoolgebouw/en (incl. Spilcentra/brede scholen/bruikleenscholen);
Categorie C: Vastgoed Ruimtelijke Ordening: vastgoed dat om redenen van Ruimtelijke Ontwikkeling tijdelijk wordt beheerd binnen de vastgoedportefeuille van de sector Grond en Vastgoed;
Categorie D Overig Vastgoed: alle overige vastgoed niet behorend tot voorgaande groepen. Hierbij is sprake van marktconforme exploitatie op basis van functie, kwaliteit en locatie van gebouw.
Op basis van de huidige inschattingen (20 jaars-planning) zijn de onderhoudsvoorzieningen toereikend voor noodzakelijke eigenaars- en gebruikersonderhoud. Het eigenaaronderhoud en beheer van alle gebouwen wordt onder regie van de sector Maatschappelijk Vastgoed en Sport uitgevoerd. In deze paragraaf zal een doorlichting van alle onderhoudsactiviteiten worden weergegeven per categorie:
Categorie A: Eigen huisvesting
In de categorie “Eigen huisvesting” zijn alle panden opgenomen waar het bestuur en de eigen (ambtelijke) organisatie zijn gehuisvest. Het betreft hier het Stadhuis, Mercado, pand Nachtegaallaan (allen eigendom van de gemeente) en het Stadskantoor (gehuurd door de gemeente). Het MO-gebouw (Herman de Witte Huis) is vanaf medio 2014 niet meer in gebruik voor de eigen huisvesting, maar nog wol eigendom van de gemeente. De Stadhuistoren is vanaf 1 januari 2015 tijdelijk buiten gebruik gesteld voor de eigen huisvesting in afwachting van de renovatie.
Vastgoed voert voor deze eigen huisvesting het eigenaars- en gebruikersonderhoud uit De gezamenlijke stand van de onderhoudsvoorzieningen voor deze objecten bedroeg per 31-12-2016: € 4,9 miljoen.
Categorie B: Maatschappelijk vastgoed
Dit betreft het eigendom van de vastgoedobjecten ten behoeve van maatschappelijke voorzieningen. Het dagelijks beheer hiervan is gelegen bij de huurder / gebruiker. Vervanging en onderhoud behorende bij de inhoudelijke producten: Sociale basisvoorzieningen. Voorzieningen, Onderwijs, Sport, Kunst & Cultuur, Design, Ruimtelijke ontwikkeling. Groen. Milieu, Verkeer en Wonen zijn opgenomen in hiervoor opgezette onderhouds- en investeringsplanningen. Alle planningen zijn onderverdeeld in eigenaars en gebruikersonderhoud. Voor een aantal vastgoedobjecten worden op verzoek van de gebruiker (externe instellingen) eveneens de planningen voor het gebruikersonderhoud opgesteld. De instelling dient hiervoor een vergoeding af te dragen.
Uitvoering van de eigenaars onderhoudswerkzaamheden vindt plaats in nauw overleg met de gebruiker. De onderhoudsvoorzieningen voor het eigenaaronderhoud worden gevoed met in de begroting voorziene jaarlijkse stortingen. Voor gebruikersonderhoud beschikt de gebruiker in de regel over eigen onderhoudsmiddelen.
De gemeente is bezig om maatschappelijk vastgoed optimaal te gaan gebruiken voor functies waaraan behoefte is in de stad. De vraag en het aanbod van het maatschappelijk vastgoed wordt aan elkaar gekoppeld, waarbij wordt ingezet op een efficiënter en effectiever benutting van het maatschappelijk vastgoed. De gezamenlijke stand van de onderhoudsvoorzieningen voor deze objecten bedroeg per 31 -12-2016 bedraagt € 14,8 miljoen.
De Beheersystematiek Cultuur Vastgoed is een nieuwe systematiek voor cultuur vastgoed in eigendom van de gemeente, waarbij de gemeente het volledige onderhoud (eigenaars- en gebruikersonderhoud) voor de cultuurpanden gaat uitvoeren. De beheersystematiek Cultuur Vastgoed is ingevoerd bij: Popei, Parktheater en De Effenaar. Bij het Natlab (Plaza) is de beheersystematiek integraal meegenomen in de nieuwbouw. Naar aanleiding van een evaluatie zal worden bekeken in hoeverre deze systematiek een vervolg zal krijgen.
Categorie C: Vastgoed Ruimtelijke Ordening
Dit betreft het vastgoed dat om redenen van Ruimtelijke Ontwikkeling tijdelijk behoort tot de vastgoedportefeuille. Het vastgoed omvat woningen en overige gebouwen, waarvan de eindbestemming nog niet is bepaald. Voor het onderhoud vastgoed ruimtelijke ontwikkeling is per object maatwerk nodig. Voor deze panden wordt alleen instandhoudingonderhoud uitgevoerd. De afwikkeling van dit onderhoud vindt rechtstreeks plaats in de exploitatie.
Categorie D: Overig Vastgoed
Al het overige vastgoed dat niet in een andere groep ingedeeld kan v/orden. Voor het overig vastgoed wordt uitgegaan van een van marktconforme exploitatie op basis van functie, kwaliteit en locatie van het gebouw.
Onder andere de volgende onderhoudsvoorzieningen zijn hierbij betrokken: “diverse overig vastgoed", "diverse monumenten". De totale stand van deze onderhoudsvoorzieningen bedraagt per 31 -12-2016 € 2,4 miljoen.